Skip to main content
१० मंसिर २०८२, मंगलवार
लघुवित्त क्षेत्रमा संस्थागत सुशासन आजको आवश्यकता

लघुवित्त क्षेत्रमा संस्थागत सुशासन आजको आवश्यकता

लघुवित्त क्षेत्रमा संस्थागत सुशासन आजको आवश्यकता
विजय क्षेत्री 
लघुवित्त वित्तीय संस्थामा संस्थागत सुशासन कायम गर्न विभिन्न उपायहरू अपनाउन आवश्यक छ । यी उपायहरूले संस्थाको पारदर्शिता, जवाफदेहिता, तथा दीर्घकालीन स्थायित्व सुनिश्चित गर्न मद्दत पुर्‍याउँछन्। निम्नलिखित कदमहरू यसमा सहयोगी हुन्छन् :-
१) सशक्त बोर्ड गठन
   – पारदर्शी चयन प्रक्रिया : योग्य, अनुभवयुक्त, र संस्थाको मूल्यमान्यतालाई समझने व्यक्तिहरूलाई बोर्ड सदस्यको रूपमा नियुक्त गर्ने।
   – तालिम र विकास: बोर्ड सदस्यहरूको क्षमता अभिवृद्धि गर्न नियमित तालिमहरू प्रदान गर्ने।
२)नीति निर्माण र कार्यान्वयन
 – सुदृढ नीतिहरू : वित्तीय, जोखिम व्यवस्थापन, मानव संसाधन, र आन्तरिक नियन्त्रण सम्बन्धी स्पष्ट र पारदर्शी नीतिहरू विकास गर्ने।
   – नियमित समीक्षा: नीतिहरूको प्रभावकारिता सुनिश्चित गर्न तिनको नियमित मूल्याङ्कन गर्ने र आवश्यक परिमार्जन गर्ने।
३)पारदर्शी वित्तीय व्यवस्था 
   – नियमित अडिट: बाह्य तथा आन्तरिक अडिटको व्यवस्था गर्ने, जसले वित्तीय पारदर्शिता सुनिश्चित गर्छ।
   – वित्तीय प्रतिवेदन : नियमनकारी निकाय र शेयरधनीहरूलाई नियमित रूपमा वित्तीय प्रतिवेदनहरू उपलब्ध गराउने।
४)जोखिम व्यवस्थापन
 – जोखिम पहिचान र नियन्त्रण : वित्तीय, प्रचालन, तथा अन्य सम्भावित जोखिमहरू पहिचान गर्ने र तिनको न्यूनिकरणका लागि प्रभावकारी उपायहरू अपनाउने।
   -आन्तरिक नियन्त्रण प्रणाली: प्रचलनमा रहेको आन्तरिक नियन्त्रण प्रणालीलाई बलियो बनाउने।
५)अनुशासन र जवाफदेहिता
 – कार्य प्रदर्शन मूल्याङ्कन: कर्मचारीहरूको कार्य प्रदर्शनलाई नियमित रूपमा मूल्याङ्कन गर्ने र उपयुक्त पुरस्कार/दण्डको व्यवस्था गर्ने।
   -अनुशासन कायम: नियम उल्लङ्घन गर्ने जो कोहीलाई जवाफदेही बनाउने प्रक्रिया सुनिश्चित गर्ने।
६)सञ्चार र जानकारीको प्रवाह
– खुला सञ्चार प्रणाली: संस्थाभित्रको सबै तहमा स्पष्ट र खुला सञ्चार प्रवाह कायम गर्ने, जसले कर्मचारीहरूको मनोबल बढाउँछ।
   – स्टेकहोल्डरहरूसँग संवाद : ग्राहक, लगानीकर्ता, र अन्य सरोकारवालासँग नियमित संवाद गर्ने र तिनका सुझावहरूलाई प्राथमिकतामा राख्ने।
७)सामाजिक उत्तरदायित्व
 – स्थानीय समुदायसँग सम्बन्ध: स्थानीय समुदाय र सरोकारवालासँग समन्वय गर्न, सामाजिक परियोजनाहरूमा सहभागिता जनाउन, र संस्थाको जिम्मेवारीलाई प्रभावकारी बनाउने।
८)नियमित रिपोर्टिङ र पारदर्शिता
 – वित्तीय तथा गैर-वित्तीय जानकारीको नियमित रिपोर्टिङ: नियमनकारी निकायहरू, शेयरधनीहरू, र अन्य सरोकारवालालाई नियमित रूपमा जानकारी दिने।
 – सूचना प्रवाहको सजिलो पहुँच: आवश्यक जानकारी शेयरधनी, ग्राहक, र अन्य सरोकारवालालाई सजिलै उपलब्ध गराउने।
यी उपायहरूको कार्यान्वयनले लघुबित्त बित्तीय संस्थामा संस्थागत सुशासनलाई मजबुत बनाउन सकिन्छ, जसले संस्थाको दीर्घकालीन स्थायित्व र विश्वास सुनिश्चित गर्छ।
लेखक लघुवित्त क्षेत्रमा  भारतको अन्तर्राष्ट्रिय गौरव अभिमान अवार्डबाट सम्मानित व्यक्ति हुन्।